36 pytań, by pogłębić bliskość w relacji z drugim człowiekiem

Kiedy myślisz o swoich relacjach, to… jakie one są? Czy mogłabyś je określić mianem satysfakcjonujących i intymnych? Budowanie więzi międzyludzkich jest jedną z podstawowych ludzkich motywacji, a jakościowe relacje przyczyniają się w znaczący sposób do naszego zdrowia psychicznego i ogólnego poczucia szczęścia. Jednocześnie, żeby nasze relacje z innymi były satysfakcjonujące i głębsze, potrzebujemy pogłębić bliskość w kontakcie z drugim człowiekiem, a tym samym… otworzyć się.  A otwarcie się nie zawsze jest łatwe. Możemy się obawiać braku akceptacji czy zrozumienia z drugiej strony, ale też tego, że zbyt mocne odsłonięcie się narazi nas na potencjalne zranienie w przyszłości.

Budowanie bliskich relacji w wieku dorosłym może być szczególnie trudne. Wiele sytuacji towarzyskich wymaga uprzejmej pogawędki (tzw. small-talk), a nie szczerej rozmowy, co utrudnia budowanie głębszej relacji z innymi. Ale… nie jest tak, że nic z tym fantem nie możemy zrobić, chociaż może to wymagać od nas otwartości i (być może) poszerzenia naszej strefy komfortu. Spróbujesz? 🙂

Jednym ze sposobów przezwyciężenia wspomnianych barier w budowaniu bliskości jest tzw. samoujawnienie (ang. self-disclosure) i to właśnie do niego będę Cię zachęcać w tym artykule. Samoujawnianie to dzielenie się z drugą osobą istotnymi, osobistymi informacjami – myślami, uczuciami, nadziejami czy przekonaniami. Jego efekt zależy od procesu zachodzącego między ludźmi. Ujawnianie swoich osobistych myśli nie wystarczy, aby wywołać bliskość – na drugim końcu musi być wrażliwy słuchacz (Laurenceau, Barrett i Pietromonaco, 1998). Co ciekawe, badania sugerują, że spędzenie zaledwie 45 minut na odkrywaniu siebie z nieznajomym może znacząco zwiększyć poczucie bliskości między ludźmi (Aron, Melinat, Aron, Vallone i Bator, 1997). Jeśli tak dobrze działa to u nieznajomych, to tym bardziej warto spróbować w bliższej nam relacji, nie sądzisz?

BLISKOŚĆ W RELACJI Z DRUGIM CZŁOWIEKIEM W BADANIU ARTHURA ARONA

W 1997 roku psycholog Arthur Aron chciał sprawdzić, czy samoujawnianie się w rozmowie będzie miało znaczenie dla poczucia bliskości między ludźmi w porównaniu do osób, które prowadziły small talk. W tym celu przygotował 36 pytań zwiększających bliskość oraz 36 pytań typu uprzejma pogawędka. Okazało się, że pary prowadzące bardziej intymne rozmowy:

✅ zgłosiły większy wzrost poczucia bliskości niż pary, którym polecono zadawanie sobie nawzajem powierzchownych pytań,

✅ czuły się ze sobą bliżej związane, niezależnie od tego, czy podzielały pewne podstawowe przekonania i postawy, a nawet wtedy, kiedy spodziewały się, że ćwiczenie zadziała,

✅ czuły się ze sobą bliżej związane nawet wtedy, kiedy spodziewały się, że ćwiczenie zadziała.

Co ciekawe, ich poczucie bliskości po rozmowie odpowiadało średniemu poziomowi bliskości, jaki inni uczestnicy odczuwali w swoich najbliższych związkach. Po zapoznaniu się z tym badaniem i przeczytaniu jeszcze kilku dodatkowych artykułów na jego temat stwierdziłam, że chcę się z Tobą podzielić tymi pytaniami. Lista ta zachęca do otworzenia się w tym samym czasie i w podobnym tempie jak nasz rozmówca, zmniejszając prawdopodobieństwo, że dzielenie się będzie jednostronne. Daje naszemu partnerowi przestrzeń do pozytywnego reagowania na nasze odsłanianie się – ze zrozumieniem, uznaniem i troską – w sposób, który może również wzmocnić bliskość. Rosnące dzięki temu poczucie bliskości może z kolei pomóc nam zbudować trwałe relacje, które zwiększą nasze szczęście 🙂 Jeśli masz odwagę spróbować, to śmiało, ale przed rozpoczęciem…

…MAM DLA CIEBIE JESZCZE KILKA WSKAZÓWEK

• Znajdź osobę, z którą chciałabyś być bliżej. Z kim chciałabyś pogłębić swoją relację. Może to być ktoś, kogo dobrze znasz lub ktoś, kogo dopiero poznajesz. Chociaż to ćwiczenie ma reputację typowo związkowego, w rzeczywistości jest przydatne dla każdego, z kim chcesz się czuć blisko, w tym członków rodziny, przyjaciół czy współpracowników, chociaż w tym ostatnim trzeba zachować większą ostrożność.
• Zanim spróbujesz, upewnij się, że zarówno Ty, jak i rozmówca czujecie się swobodnie z listą przygotowanych pytań, a potem dzieląc się swoimi przemyśleniami.
• Znajdź czas, w którym będziecie mieć co najmniej 45 minut na rozmowę twarzą w twarz.
• Zadbaj o to, by miejsce, w którym będziecie rozmawiać było dla Was komfortowe – przede wszystkim, by nikt Wam w trakcie rozmowy nie przeszkadzał.
• Przez 15 minut zadawajcie sobie pytania na zmianę z zestawu I. Każda osoba powinna odpowiedzieć na każde pytanie, ale w naprzemiennej kolejności, tak aby za każdym razem inna osoba była pierwsza.
• Po 15 minutach przejdźcie do zestawu II, nawet jeśli nie przeszliście jeszcze przez wszystkie pytania z zestawu I. Następnie zainwestujcie kolejne 15 minut na naprzemienne odpowiedzi z zestawu II, stosując ten sam system jak poprzednio.
• Po 15 minutach na zestawie II spędź 15 minut na zestawie III.

Uwaga: każdy kolejny zestaw pytań ma bardziej intymny poziom niż poprzedni. 15-minutowe odcinki czasu zapewniają, że poświęcisz taką samą ilość czasu na każdym poziomie ujawniania się. Jeśli jest to dla Was za mało, wybierzcie dłuższy czas, ale niech będzie ten sam dla każdego zestawu.

PYTANIA, BY POGŁĘBIĆ BLISKOŚĆ W RELACJI Z DRUGIM CZŁOWIEKIEM – ZESTAW I

1. Możesz zaprosić dowolną osobę na świecie na kolację. Kogo zapraszasz?
2. Czy chciałbyś/abyś być sławny/a? Z czego chcesz być znany/a?
3. Czy dzwoniąc do kogoś, układasz wcześniej w głowie, co powiesz? Dlaczego?
4. Jak wyglądałby twój idealny dzień?
5. Kiedy ostatnio sobie śpiewałeś sobie? A komuś innemu?
6. Gdybyś mógł/mogła dożyć 90 lat i zachować umysł lub ciało 30-latka/ki przez kolejne 60 lat swojego życia, co byś wybrał/a?
7. Czy masz przypuszczenia, w jaki sposób umrzesz?
8. Wymień trzy rzeczy wspólne dla ciebie i osoby, z którą rozmawiasz.
9. Za co w swoim życiu jesteś najbardziej wdzięczny/a?
10. Gdybyś mógł/mogła zmienić cokolwiek w sposobie, w jaki zostałeś/aś wychowany/a, co by to było?
11. Poświęć cztery minuty i opowiedz swojemu rozmówcy historię swojego życia tak szczegółowo, jak to tylko możliwe.
12. Gdybyś mógł/mogła jutro obudzić się z jakąkolwiek cechą lub umiejętnością, co by to było?

PYTANIA, BY POGŁĘBIĆ BLISKOŚĆ W RELACJI Z DRUGIM CZŁOWIEKIEM – ZESTAW II

13. Gdybyś miał/a kryształową kulę, która powie ci prawdę o tobie, twoim życiu, przyszłości lub czymkolwiek innym, co chciałbyś/abyś wiedzieć?
14. Czy jest coś, o czym marzyłeś/aś od dawna? Dlaczego tego nie zrobiłeś/aś?
15. Jakie jest twoje największe osiągnięcie w życiu?
16. Co najbardziej cenisz w przyjaźni?
17. Jakie jest Twoje najcenniejsze wspomnienie?
18. Jakie jest Twoje najstraszniejsze wspomnienie?
19. Gdybyś wiedział/a, że za rok nagle umrzesz, czy zmieniłbyś/abyś cokolwiek w swoim obecnym życiu? Czemu?
20. Co oznacza dla ciebie przyjaźń?
21. Jakie role w twoim życiu odgrywają miłość i czułość?
22. Wskaż pozytywną cechę swojego rozmówcy. Róbcie to na przemian, pięć razy.
23. Jak bliska i ciepła jest Twoja rodzina? Czy uważasz, że Twoje dzieciństwo było szczęśliwsze niż dzieciństwo większości innych ludzi?
24. Co myślisz o swojej relacji z matką?

PYTANIA, BY POGŁĘBIĆ BLISKOŚĆ W RELACJI Z DRUGIM CZŁOWIEKIEM – ZESTAW III

25. Wypowiedz trzy zgodne z prawdą stwierdzenia typu „my” (dotyczące ciebie i twojego rozmówcy). Na przykład: „Oboje jesteśmy w tym pokoju, czując…”
26. Dokończ zdanie: „Chciałbym mieć kogoś, z kim mógłbym się podzielić…”
27. Gdybyś miał/miała zostać przyjacielem swojego rozmówcy, co powinien/powinna o tobie wiedzieć?
28. Powiedz osobie, z którą rozmawiasz, co ci się w niej podoba – bądź szczery/a, powiedz jej coś, czego nie powiedziałbyś świeżo poznanej osobie.
29. Podziel się ze swoim rozmówcą jakimś żenującym momentem ze swojego życia.
30. Kiedy ostatnio płakałeś przy innej osobie? Kiedy płakałeś sam/a?
31. Powiedz swojemu rozmówcy coś, co w nim lubisz [już].
32. Co jest dla ciebie zbyt poważne, aby z tego żartować?
33. Umierasz dziś, nie możesz się z nikim skontaktować. Czy jest coś, czego żałujesz, że nie powiedziałeś/powiedziałaś? Dlaczego tego jeszcze nie zrobiłeś/zrobiłaś?
34. Twój dom z całym dobytkiem właśnie płonie. Uratowałeś swoich bliskich i zwierzęta. Zdążysz jeszcze wynieść z domu jeden przedmiot. Co by to było? Dlaczego właśnie to?
35. Czyja śmierć najbardziej by cię dotknęła? Dlaczego?
36. Podziel się ze swoim rozmówcą osobistym problemem i poproś go o radę. Spytaj, co zrobiłby w twojej sytuacji. Poproś go także, aby zastanowił się nad tym, jak się czujesz w związku z tym problemem.

POZWÓL SOBIE NA BLISKOŚĆ

No i jak Ci się to widzi? Spróbujesz? 🙂 Ja już się nie mogę doczekać, jak porozmawiam przy ich użyciu z Lubym! A być może później ośmielę się spróbować ze swoimi przyjaciółmi oraz braćmi. A może nawet i ze współpracownikami, chociaż to byłoby dla mnie największe wyzwanie.

Kiedy osoba zda sobie sprawę, że została dogłębnie usłyszana, jej oczy wilgotnieją. Myślę, że w pewnym prawdziwym znaczeniu tych słów – płacze ona z radości. To jest tak, jakby mówiła: „Dziękuję Boże, ktoś mnie usłyszał. Ktoś wie, jak to jest być mną”.

Carl Rogers

Tak jeszcze sobie pomyślałam, że możesz się zdarzyć tak, że po rozmowie z kilkoma różnymi osobami, Twoje odpowiedzi mogą zacząć wydawać Ci się nieco rutynowe. Rozważ wtedy stworzenie własnej listy pytań, które z zestawu na zestaw stają się coraz bardziej osobiste.

Skorzystaj z mocy samoujawniania się, aby pogłębić istniejące relacje z przyjaciółmi lub rodziną, dodać intymności do swojego związku romantycznego lub po prostu mocniej zaangażować się w społeczne doświadczenie bycia człowiekiem. I daj znać w komentarzu, jak Ci było! Jestem niezwykle ciekawa.