„Szczęście” Fearne Cotton – recenzja książki

„Szczęście” Fearne Cotton (2022) wydane w Polsce przez wydawnictwo Zysk i S-ka to samopomocowa książka-przewodnik, koncentrująca się na tym, jak osiągnąć zadowolenie i odnaleźć radość pośród życiowych wyzwań. Poprzez praktyczne wskazówki i ćwiczenia, wywiady, inspirujące cytaty i wciągające historie z własnego życia, Fearne zachęca czytelników do poświęcenia czasu na docenienie małych rzeczy i budowania swojego poczucia szczęścia na co dzień. Opowiada m.in. o tym, jak ćwiczyć uważność, praktykować wdzięczność za to, co mamy w życiu, jak nauczyć się odpuszczać, co robić ze swoimi myślami i emocjami, by nam służyły, a nie szkodziły. Czy warto sięgnąć po tę książkę? Moja recenzja książki poniżej. Zacznijmy od tego…

KIM JEST FEARNE COTTON, AUTORKA KSIĄŻKI „SZCZĘŚCIE”?

Fearne Cotton prezenterką telewizyjną i radiową, projektantką mody, a od pewnego czasu również autorką książek i działaczką na rzecz zdrowia psychicznego. Współprowadziła kilka popularnych programów telewizyjnych, takich jak Top of the Pops i Celebrity Juice. W roli autorki książek wystąpiła już wielokrotnie. Jej pierwszą książką, opublikowaną w 2011 roku, był pamiętnik zatytułowany „Celebrity Sunshine”. Następnie ukazała się jej książka kucharska „Cook Happy, Cook Healthy”, w której szczegółowo opisała, jak tworzyć zbilansowane posiłki, które są zarówno pożywne, jak i smaczne. Jej kolejną książką był zbiór opowiadań dla dzieci, które napisała, aby zainspirować nowe pokolenie dzieci do kreatywności i cieszenia się życiem.

W swoich książkach „Happy” („Szczęście”, które mam okazję właśnie recenzować), „Calm” i „Brave” Fearne wykorzystuje własne doświadczenia, aby zilustrować to, o czym pisze. W „Szczęściu” Fearne opowiada o tym, jak walczyła z lękiem i depresją pomimo bogactwa, sławy i sukcesu. Otwarcie dzieli się tym, jak znalazła sposoby na praktykowanie samoopieki i poradzenie sobie z tym trudnym okresem w swoim życiu. W „Calm” autorka odnosi się do czasów, kiedy była przytłoczona stresem lub zmartwieniami, oraz do strategii, które pomogły jej w tamtym okresie. I wreszcie w „Brave” Fearne mówi czytelnikom o tym, jak ważne jest stawienie czoła naszym lękom i podejmowanie ryzyka, jeśli chcemy odnieść sukces.

Odwołując się swoich książkach do własnych doświadczeń, sprawia, że trudne tematy są nie tylko łatwiejsze do zrozumienia, ale można się z nimi bardziej utożsamić. Sama Fearne ma nadzieję, że poprzez swoje projekty pisarskie zachęci czytelników do wzięcia odpowiedzialności za własne życie i znalezienia szczęścia we wszystkim, co robią.

W JAKI SPOSÓB KSIĄŻKA „SZCZĘŚCIE” FEARNE COTTON KONCENTRUJE SIĘ NA ODKRYWANIU SATYSFAKCJI Z ŻYCIA NA CO DZIEŃ?

W swojej książce Fearne Cotton eksploruje temat szczęścia. Co ono oznacza i jaki mamy na nie wpływ. Ciekawym i jednocześnie angażującym zabiegiem wydaje się rozpoczęcie rozmowy o szczęściu poprzez zastanowienie się, czym jest nieszczęście i jak to jest, kiedy jesteśmy nieszczęśliwi.

W tamtym czasie nie byłam pewna, przez co tak naprawdę przechodzę – wiedziałam tyle, że brnę przez gęste błoto, które czyni każdy mój krok wyczerpującym i wyniszczającym (…) Fizyczna i psychiczna wersja depresji jest u każdego inna, ale w moim przypadku przypominała ona chmurę. Ciemną, złowrogą, spiętrzoną chmurę, która sprawiała, że gdy na nią patrzyłam, serce zamierało mi z przerażenia. Moje wewnętrzne światło, wcześniej jasne, przygasło i było ledwie widoczne. Optymistyczny błysk w moim oku ustąpił miejsca mrocznemu spojrzeniu, a moja skóra przyjęła odcień szarej chmury. Dawniej zawsze koncentrowałam się na tym, co czekało mnie w przyszłości, nawet jeśli miało to być coś tak błahego jak poranna kawa, ale w tamtym czasie wydawało się, że nic nie przynosi nadziei.
Było mi ciężko wyjść z domu, ale każdego dnia potrzebowano mnie w pracy. Z uwagi na charakter mojego zajęcia przywoływałam na twarz sztuczny uśmiech, zamykałam drzwi, włączałam tryb robota i radziłam sobie z obowiązkami. Przez większą część czasu czułam się tak, jakbym znajdowała się poza swoim ciałem. Ktoś inny wciskał guziki i sprawiał, że wszystko się jakoś toczyło, do czego ja nie byłam zdolna. Kiedy praca dobiegała końca, ściągałam maskę i w zaciszu domowym rozpadałam się na kawałki. Płynęły łzy, po których nadchodziło poczucie całkowitego odrętwienia.

Następnie autorka omawia temat szczęścia, łącząc je z różnymi obszarami/tematami naszego życia, takimi jak: relacje, umysł, ciało. Zachęca czytelników do wprowadzania drobnych zmian w swoim życiu, które pomogą złapać równowagę i zadowolenie z życia na co dzień. W swoich treściach porusza wątki wdzięczności, uważności, życzliwości wobec siebie i innych czy dbania o swoje zasoby, np. odpoczynek albo przyjemność, o których zdarza nam się zapominać w biegu życia. Zachęca do upraszczania życia, realizowania swoich prawdziwych pasji i wartości, zwracania uwagi na zdrowie na wielu różnych płaszczyznach, pogłębiania znaczących więzi z innymi, porzucania perfekcjonizmu i znajdowania „małych” radości w otaczającej nas codzienności. W tym wszystkim Cotton opiera się na własnych doświadczeniach oraz radach ekspertów, pokazując, że nawet niewielkie zmiany mogą mieć duży wpływ na odczuwane szczęście i przedstawiając praktyczne informacje, które pomogą czytelnikom przejąć kontrolę nad swoim życiem.

W JAKI SPOSÓB FEARNE COTTON PRZEDSTAWIA SWOJE POMYSŁY W KSIĄŻCE „SZCZĘŚCIE”?

Fearne Cotton grupuje swoje pomysły w 11 tematycznych rozdziałów, takich jak: szczęśliwy umysł, szczęśliwe rodziny czy szczęśliwe serce. Każdy rozdział zawiera w sobie:

☀️ elementy teoretyczne (jednak niepoparte nauką, czego mi osobiście bardzo brakuje),

☀️ historie z życia wzięte (autorki albo innych osób; dobra ilustracja i inspiracja),

☀️ ćwiczenia (jest ich wiele i część z nich jest pomysłowa, co jest plusem tej książki)

☀️ praktyczne wskazówki obejmujące proste zmiany, które ludzie mogą wprowadzić w swoim codziennym życiu, aby czerpać więcej szczęścia na co dzień (tutaj moją wątpliwość budzi to, że czasem coś autorka przedstawia jako „nie myśl tak”, „spróbuj robić tak”, ale… nie dla każdego jest to tak proste i osiągalne jak pokazuje moja praca w gabinecie, co może powodować pewną frustrację i negatywne myśli o sobie np. „To takie proste, a ja tego nie potrafię. Co jest ze mną nie tak?”).

Sama książka „Szczęście” napisana jest w lekkim, konwersacyjnym stylu. Ton jest pozytywny i podnoszący na duchu, zachęcając czytelników do dokonywania drobnych zmian w ich życiu, które mogą zaowocować długotrwałym szczęściem. W całej książce Cotton dzieli się anegdotami i historiami z życia, aby zilustrować swoje tezy, dzięki czemu całość czyta się przyjemnie. Mimo lekkiej formy, treści prowokują do myślenia i mogą zachęcać do zmian.

Utrzymywanie zdrowych nawyków dotyczących umysłu, podobnie jak dbanie o swoje ciało, to kwestie integralne. Chodzimy na siłownię, by wzmocnić mięśnie, ale rzadko myślimy o dbaniu o nasz mózg. Zakładamy, że on funkcjonuje prawidłowo. Zapominamy, że każda informacja, którą przyjmujemy co dnia, wpływa na sposób, w jaki funkcjonuje nasz umysł i na efektywność jego pracy. Być może każdego dnia spędzasz długie godziny, używając mediów społecznościowych, choć w głębi ducha wiesz, że nie wprawia cię to w dobry nastrój. To klasyczny przykład sytuacji, w której gubimy się, kto tak naprawdę tu rządzi. Całe ciało, umysł i magia ich funkcjonowania mogą zostać przytępione i osłabione, jeśli zachowujemy się w taki sposób, ale my mówimy sobie: „Robię to przecież każdego dnia, potrafię nad tym zapanować”. Dokonaj zmiany. Przestań przyglądać się temu, co sprawia, że czujesz się źle. Odłóż telefon. Spraw, by twój umysł i twoje ciało czuły się dobrze. Powiedz mózgowi, co ma robić. Być może tkwisz w związku, który cię nie satysfakcjonuje. Twoje „ja” czuje się uciskane i ma ochotę na ucieczkę, ale twój umysł mówi ci, że prawdopodobnie nie znajdziesz nikogo innego. Szepcze ci, że takie jest życie i że nie zasługujesz na nic lepszego. Poda tysiąc powodów, dla których powinnaś zostać, dlatego ignorujesz poczucie, które wysyłają ci twoje ciało, umysł i intuicja, że chciałabyś się ze związku wyzwolić. Wróć na siedzenie kierowcy. Powiedz swemu umysłowi, by myślał jasno. Poproś, by współdziałał z ciałem i duszą, aby wydobyć z nich to, co najlepsze, i aby umożliwił ci poznanie, czego chcesz i na co naprawdę zasługujesz. Nie pozwól, by zmartwienie i lęk przejęły kontrolę.

JAKIE SĄ SŁABE PUNKTY KSIĄŻKI „SZCZĘŚCIE” FEARNE COTTON?

Książka pomimo wielu walorów, ma też swoje minusy. Dwa większa i dwa mniejsze. Zacznijmy od tych poważnych.

Jednym z nich jest to, że autorka w wielu miejscach pisze „zrób tak i tak”, „nie rób tak i tak” i często są to naprawdę dobre (z perspektywy zdrowia psychicznego) wskazówki, ale brakuje tego, jak to zrobić. Jest to zrozumiałe, ponieważ Cotton nie jest specjalistką w zakresie zdrowia psychicznego, jednocześnie budzi to moje obawy w przypadku osób, które mogą czuć „niemoc” włączenia pewnego działania w swoje życia, a tym samym (być może) uruchomienie albo podtrzymanie ich negatywnego myślenia o sobie i swoim życiu. Na pewno nie poleciłabym tej książki osobom, które obecnie zmagają się z epizodem depresji.

Drugim większym minusem jest narracja dotycząca emocji. Rozumiem, że autorka chce pokazać to, jak nie dać się obezwładnić trudnym emocjom takim jak smutek czy lęk, jednocześnie momentami podczas czytania miałam wrażenie, że zachęca do unikania takich emocji. W tym miejscu chcę jako psycholożka podkreślić, że każda emocja jest ważna i niesie ze sobą informację. To ważne, byśmy dopuszczali do siebie emocje i je przeżywali.

Osobiście brakowało mi też odwołań do badań naukowych czy jakościowej literatury, co potwierdzałoby skuteczność zaproponowanych przez autorkę oddziaływań. Na szczęście proponowane przez nią interwencje mają solidne podstawy naukowe, niemniej myślę, że mogłoby to pomóc pogłębić temat i też mogłoby zwiększyć motywację u części (nieprzekonanych) czytelników 🙂

Myślę, że warto byłoby w niektórych miejscach dodać przypisy (tu uwaga do polskiego wydawcy) z polskimi odnośnikami, np. kiedy jest mowa o organizacji pożytku publicznego Mind z danymi kontaktowymi, pomocne byłoby podanie przykładowej polskiej organizacji, gdzie bezpłatnie można zgłosić się po pomoc.

No dobrze, a…

…DLACZEGO WARTO SIĘGNĄĆ PO TĘ KSIĄŻKĘ?

„Szczęście” Fearne Cotton dla wielu osób może stać się szczególną lekturą. To szczera, ale podnosząca na duchu opowieść o zdrowiu psychicznym oraz o tym, jak stworzyć życie, z którego można być dumnym, nie pozwalając sobie na ugrzęźnięcie w trudnych emocjach i negatywnych myślach. Fearne zagłębia się w swoją osobistą podróż ze zdrowiem psychicznym i pokazuje czytelnikom, że można mieć sensowne życie nawet w obliczu trudnych wyzwań takich jak doświadczenie depresji.

W swojej książce wykorzystuje wywiady, historie przyjaciół, rodziny i ekspertów. Kładzie też nacisk na działania samopomocowe, stąd znajdziesz tam wiele ćwiczeń do uzupełnienia, ale też praktyczne wskazówki do zastosowania w swoim życiu. Książka zawiera również inspirujące cytaty, które podnoszą na duchu i dają motywacją do działania, a ciepły, zachęcający styl pisania Fearne pomaga stworzyć szczerą atmosferę, w której każdy, kto przeżywa ciężkie chwile, może znaleźć pocieszenie, wiedząc, że nie jest sam.

Podsumowując, książka ta może stać się inspirującym źródłem nadziei dla tych, którzy szukają sposobów na szczęśliwsze życie. Opierając się na osobiście wypróbowanych i przetestowanych metodach, oferuje mieszankę wiedzy i praktyki, którą każdy może z łatwością wdrożyć.